داستان کوتاه یکی از زمینه‌های محبوب نوشتاری و داستان سرایی به‌حساب می‌آید که نسبت به رمان ساختار محدودتری از لحاظ گستره لغوی و تعداد کلمات دارد. موضوع داستان های کوتاه هر چیزی می‌تواند باشد و در این مورد محدودیت خاصی وجود ندارد اما به طور کلی روایتگر داستانی است که خواننده را به خود سرگرم می‌کند. علاوه برآن معمولاً انتظار می‌رود که بتوان داستان کوتاه را در عرض نیم تا دو ساعت خواند.
فراتر از این موضوع لازم است اشاره ای داشته باشیم به شروع و همین طور تاریخچه آن. در این مورد باید بدانید که شروع آن به کم‌تر از چهار قرن پیش رسیده و همین طور نسبت به رمان‌نویسی، ساختاری خلاصه و جدیدی به‌حساب می‌آید. در نتیجه انتظار یک گذشته پربار و شکوه و حتی قبل از میلاد مسیح را نداشته باشید.
بررسی داستان های کوتاه
ما در ادامه سایت رمان بوک قصد داریم ضمن بررسی داستان کوتاه در خصوص ساختار، قالب، ویژگی‌ها، مزایا، معایب آن صحبتی داشته باشیم و به پاسخ‌دهی سؤالات زیر بپردازیم:
- قالب و ساختار داستانهای کوتاه چگونه است؟
- چرا داستان های کوتاه محبوب هستند؟
- معرفی چند نمونه از بهترین داستانهای کوتاه
- نحوه شروع و پایان داستان کوتاه چیست؟ و چه تفاوتی با دیگر مدل‌های نویسندگی و بخصوص رمان نویسی دارد؟
قالب داستان های کوتاه چگونه است؟
ممکن است در مورد تفاوت داستان کوتاه و رمان برای شما پرسش مطرح شود. برای پاسخ دادن به این پرسش لازم است اشاره‌ای داشته باشیم به نحوه شکل‌گیری یک قالب داستانی کوتاه. در درجه اول همان طور که پیش‌تر نیز عنوان کردیم، داستان های کوتاه معمولاً در عرض نیم ساعت تا دو ساعت قابل خواندن هستند. تعداد شخصیت‌ها محدود بوده و فضا برای این که کل شخصیت‌ها بررسی شوند و یا از زبان آن‌ها صحبت شود کم است. حتی گاهی این نقص به داستان کوتاه گرفته می‌شود که شاید آن‌طور که باید و شاید ساختار ادبی صحیح و چیزی شبیه به رمان در آن رعایت نشده باشد.
اما به هر حال نمی‌توان گفت که داستان کوتاه یک ساختار نا لازم است برعکس حتی می‌تواند فوق‌العاده جذاب، هیجان‌انگیز و بی‌نظیر باشد. داستان های کوتاه را نمی‌توان برای بررسی اوضاع‌واحوال اجتماعی یک قبیله، کشور و تمدن استفاده کرد. حادثه اصلی در این داستان ها به شکلی انتخاب می‌شود که صرفاً قهرمان محور پیش برود و یا حتی در مورد یک شخص صحبت کند. داستان کوتاه می‌تواند تا پنج هزار کلمه نیز باشد. در این سبک نوشتار، شخصیت از پیش معرفی می‌شود و سپس وارد یک داستان می‌شود.
بخش‌های داستان کوتاه
معمولاً انتظار می‌رود که در داستان کوتاه سه بخش شروع، میانه و پایان با هم تناسب کلی داشته باشند. در مرحله شروع نباید مطلب زیادی خوانده شود و صرفاً باید آن را به دو بخش بعدی واگذار کرد. ضمن این که در مرحله میانی نقش مهمی در پایان داستان دارد. یعنی طوری شروع ادامه یافته و تمام شود که بتوان در وقت مناسب آن را به بخش نهایی وصل کرد. در غیر این صورت تبدیل به رمان خواهد شد و ساختار داستان کوتاه را از دست می‌دهد.
داستان های کوتاه دارای بخش‌های زیر است:
شروع داستان
نحوه شروع در داستان کوتاه اهمیت زیادی دارد. شما در این ساختار فضای زیادی برای مانور دهی ندارید. ضمن این که باید در آن صرفاً به معرفی شخص، حادثه، زمان و مکان و گره داستانی بپردازید و سعی کنید که خیلی زود از آن عبور کنید.
معمولاً در شروع داستان اصلی‌ترین هدف این است که به خواننده خوراک بدهیم. در اولین جملات موضوع و کنش اصلی روایت می‌شود و همین‌طور بلافاصله و به‌صورت مستقیم حادثه اولیه داستان شرح داده می‌شود. ضمن این که به این بخش نقطه بحران یا مسیر گره‌گشایی داستان کوتاه نیز می‌گویند. علاوه‌برآن گره‌افکنی شامل خصوصیات کاراکترهای داستان، جزئیات و وضعیت و حتی جو داستان نیز می‌شود. شخصیت‌های داستان را نیز در این بخش معرفی می‌کنند.
میانه داستان
میانه داستان شامل گسترش شخصیت، حادثه و یا ایجاد مکش است. معمولاً در بین نویسندگان برتر داستان های کوتاه، این موضوع اهمیت زیادی دارد و سعی می‌کنند تمام تمرکز خود را روی بخش میانی داستان بگذارند.
پایان
در بخش نهایی کشمکش و درگیری داستان کم‌کم رو به پایان می‌رود و نقطه اوج داستان کوتاه شکل می‌گیرد. ضمن این که نقطه اوج حتی گاهی از ابتدا دیده می‌شود و نمی‌توان نویسنده داستان کوتاه را محکوم کرد که صرفاً این حوزه را برای پایان انتخاب کند.
برای این که ساختار داستان کوتاه قوی‌تر شود باید به این موضوع دقت داشته باشید که داستان کوتاه باید چکیده باشد. یعنی تقریباً 99 درصد عناصر زائد به طور کامل در آن حذف می‌شود. به زبان ساده بهتر است بگوییم که زیاده‌گویی جایی در این‌گونه داستان‌ها ندارد. هر حادثه‌ای که در داستان کوتاه روایت می‌شود باید ربطی به شروع و پایان داشته باشد و در ماجرای تلخ و شیرین مرحله میانی باید ارتباط مستقیم با مسئله‌ای داشته باشد که در ابتدا خواننده آن را خوانده است.
حتما ببینید: دانلود بهترین رمان های عاشقانه
چرا داستانهای کوتاه محبوب هستند؟
این هم سوالی است که شاید ذهن بسیاری از افراد را درگیر کند و این که آیا داستان های کوتاه اهمیتی که بایدوشاید را در بین تحلیل گران ادبیات دارد؟ به طبع رمان‌ها ارزشمند هستند اما نباید انتظار داشته باشید که همیشه در صدر لیست بهترین‌ها قرار بگیرند. داستانهای کوتاه دارای نقطه شروع، گره‌افکنی و تعلیق و حتی پیشروی دارند. نقطه اوج آن‌ها معمولاً ختم به بخشی می‌شود که قهرمان داستان وارد مبارزه می‌شود و در نهایت در قسمت گره‌گشایی می‌تواند پیروز میدان شود و یا این که حتی اتفاق منجر به مرگ او شود. در نهایت آخرین پله‌ای که لازم دیدیم به آن اشاره کنیم همان بخش نهایی داستان کوتاه است.
انواع داستان های کوتاه در دنیا
البته انواع داستان کوتاه به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند و نمی‌توان برای آن‌ها یک ساختار یکپارچه در نظر گرفت. اما در نهایت سه نوع داستان کوتاه شناخته می‌شوند که می‌توان همه نمونه‌ها را جزء زیرشاخه‌های آن قرار داد. علاوه‌برآن باید بدانید که داستانهای کوتاه ممکن است از لحاظ نوع نوشتار، سبک نوشتار و همین‌طور طول محتوا نیز با هم متفاوت باشند.
داستان کوتاه آرتفیس
این داستان معمولاً روند پیچیده‌ای دارد. ممکن است یک کاراکتر از یک ساختار مثبت تبدیل به روندی شیطانی شود. علاوه‌برآن یکی از بهترین مثال‌ها برای این سبک داستان گرگور می‌باشد. ضمن این که نه سوالی است و نه نوع نوشته آن می‌تواند روایتگر یک پرسش باشد. در نهایت این داستان به این شکل است که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده و قرار است روزمرگی تعریف شود.
داستان کوتاه لیریکال
داستان ریلیکال نیز یکی از محبوب‌ترین‌هاست. مخاطب در این نوع داستان به فکر فرو می‌رود و همین‌طور نیازمند یک پایان باز است. انعطاف در این‌گونه داستان‌ها اهمیت زیادی دارد و معمولاً شخصیت‌ها به این شکل پردازش می‌شوند که انگار قادر نیستند احساسات خود را بیان کنند. علاوه‌برآن خلأ و همین‌طور ذهن باز از جمله مهم‌ترین بحث‌هایی است که در این نوع داستان‌سرایی روایت می‌شود.
داستان کوتاه اپیکال
این داستان‌ها بسیار بیشتر از باقی موارد دیده می‌شوند. راز، کشمکش‌های بیرونی و همین‌طور درون شخصیت‌ها نیز در این نوع داستان روایت می‌شود. آشکار شدن حقیقت در یک پله داستان می‌تواند شما را شگفت‌زده کند. این بخش ممکن است میانی و یا پایانی باشد. ضمن این که داستان کلیسای جامع ریموند یکی از محبوب‌ترین سبک‌ها در این زمینه است. داستانهای کوتاه شرلوک هولمز نیز باید در این گردانه قرار بگیرند. در واقع مثال‌هایی که ما می‌توانیم در خصوص داستان های کوتاه اپیکال بگوییم بسیار بیشتر از دو حالت دیگر است و گستره وسیع‌تری را در برمی‌گیرد.
معرفی بهترین و محبوب‌ترین داستانهای کوتاه خارجی
حالا که با مفهوم کلی داستان های کوتاه و انواع آن آشنا شدیم لازم است اشاره‌ای داشته باشیم به چند جلد از محبوب‌ترین و بهترین داستانهای کوتاهی که تاکنون در دنیا معرفی و مورد نقد و بررسی قرار گرفته‌اند. در محبوبیت این کتب موارد بسیار زیادی مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است. به زبان ساده این داستان‌ها بی‌خود و بی‌جهت در این گستره قرار نگرفته‌اند. از جمله محبوب‌ترین آن‌ها می‌توان به سلسله داستان‌هایی اشاره کرد که معمولاً به فارسی نیز ترجمه شده‌اند و می‌توانید به‌راحتی آن‌ها را در کتابخانه‌های آنلاین بیابید.
شاید دوست داشته باشید: دانلود رمان های پرطرفدار
داستانهای کوتاه آنتوان چخوف
نتوانستیم به خودمان اجازه بدهیم که وقتی در مورد قصه‌های کوتاه صحبت می‌کنیم. به داستان کوتاه چخوف اشاره نکنیم. داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس بزرگی که در روسیه چشم به جهان گشود و توانست دنیای جدیدی را پیش و روی علاقه‌مندان به ادبیات داستانی بگشاید. علاوه‌برآن او را مهم‌ترین نویسنده داستانهای کوتاه در دنیا می‌دانند. کتاب بهترین داستانهای کوتاه چخوف از جمله محبوب‌ترین‌ها است. شامل سی داستان کوتاه بوده و برای کسانی که علاقه‌مند به این سبک هستند و هنوز در این مورد تجربه‌ای ندارند. به طبع می‌تواند یکی از بهترین و ایده‌آل‌ترین گزینه‌ها باشد. ضمن این که این کتاب‌ها روندهای پیچیده و منحصربه‌فرد خود را دارند.
جالب است بدانید که تمامی این کتاب‌ها در دوره جوانی تا میان‌سالی این فرد نوشته شد و دیری نپاید که آنتوان چخوف روس، در سال چهل و چهارم زندگی خود، دار فانی را وداع گفت.
کتاب کوتاه کافه پاریس
این کتاب نیز یک مجموعه داستانی بی‌نظیر است که از نویسنده‌های مختلف بوده و تنوع فوق‌العاده‌ای دارد. ضمن این که هجده داستان از چهارده نویسنده را روایت می‌کند و از ادگار پو گرفته تا نیکلای گوگول در آن حضور دارند. حتی از ادبیات فوق‌العاده ترکیه نیز در این کتاب بی‌نظیر آمده است که به طور ویژه‌ای به شما پیشنهاد می‌کنیم. برای کسانی که علاقه‌مند به سبک نوشته‌های داستایوفسکی هستند این کتاب بهشت برین است.
کتاب خوبی خدا
علاقه‌مندان به داستان های کوتاه، کتاب خوبی خدا را فراموش نکنند. در این کتاب در خصوص سلیقه‌های متفاوت صحبت شده است. شامل داستانهای کوتاه جهنم، کارم داشتی زنگ بزن، تعمیرکار، جناب آقای رئیس‌جمهور، فلامینگو، زنبورها و همین‌طور شیرینی عسلی می‌شود. ضمن این که برای شما جالب‌تر خواهد شد اگر بدانید که این داستان‌ها در نشریات ادبی کشور امریکا در شش سال جز دسته‌بندی‌های برگزیده در حیطه و دسته‌بندی انحصاری خودشان بودند.
پیشنهاد ما به شما: دانلود بهترین رمان های دنیا
بهترین کتاب‌های داستانی کوتاه ایرانی
وقتی صحبت از ادبیات می‌شود، کم‌لطفی است که در مورد ایران عزیز صحبت نکنیم. داستان های کوتاه در ایران نیز محبوبیت خاص خود را دارند. به‌هرحال مردم ما عجول و البته به دنبال نتیجه‌گیری سریع هستند. در نتیجه ترجیح می‌دهند که زودتر از چیزی که در رمان‌ها اتفاق می‌افتد، به نتیجه برسند و بتوانند صفر تا صد کتاب را در عرض چند ساعت تا انتها بروند
داستانهای کوتاه در راه ویلا
داستان کوتاه در راه ویلا در قالب نه داستان بی‌نظیر بریده و فارسی پذیرای شماست. در این‌خصوص باید بگوییم که از زبان یک خانم ایرانی روایت شده است و در مورد موقعیت اجتماعی، وضعیت تأهل و ازدواج و… بحث می‌شود. اگر زن هستید، می‌خواهید نسبت به زنان اطراف خود شناخت بیشتری پیدا کنید. داستان کوتاه در راه ویلا می‌تواند از هر نظر شما را به چیزی که می‌خواهید برساند. ضمن این که به‌صورت مستقیم در خصوص مشکلات شخصی و خانوادگی، فرهنگی و اجتماعی و مدنی خانم‌ها در آن صحبت شده است و می‌تواند برای کسانی که در زمینه‌های روان‌شناسی تحقیق می‌کنند ساختار منحصربه‌فردی داشته باشد.
مجموعه داستان سیب‌زمینی خورها
این کتاب نیز روایتگر داستان زندگی نوجوانی است که نه قصه مرتبط به هم را نوشته است. در این کتاب لحن فوق‌العاده است، از خواندن خسته نمی‌شوید و حتی می‌توانید آن را در دسته‌بندی نمایش نامه نیز قرار دهید. می‌تواند باعث شود از اتفاقات روزمره دور شوید و همین‌طور جنبه نوستالژیک آن به شما حس فوق‌العاده‌ای می‌دهد.
در ها و دیوار بزرگ چین
اگر می‌خواهید بیشتر با زمینه‌های این‌گونه کتاب‌ها آشنا شوید. به طور معمول احتمالاً انتظار دارید که یک اثر فاخر از یک نویسنده ارزشمند را نیز به شما معرفی کنیم. احمد شاملو با درها و دیوار بزرگ چین یکی از بهترین مثال‌ها در این حوزه است. فرهنگ‌نویس و روزنامه‌نگاری که همه ما او را با داستانهای بی‌نظیر و کتاب‌هایی که دارد می‌شناسیم. علاوه‌برآن یازده داستان در این کتاب آمده است که از جمله آن‌ها می‌توان به گمشده قرون، مردها و رویا و… اشاره کرد.
