کتاب فلسفه ماکس شلر

دانلود کتاب فلسفه ماکس شلر نوشته نویسنده دکتر ابوالقاسم ذاکرزاده pdf بدون سانسور

عنوان اثر: فلسفه ماکس شلر

پدید آورنده: دکتر ابوالقاسم ذاکرزاده

زبان نگارش: فارسی

سال نخستین انتشار: مرداد 1404

شمارگان صفحات : 265

معرفی کتاب فلسفه ماکس شلر

ماکس فردیناند شلر  نویسنده و فیلسوف آلمانی بود. وی در زمینه پدیده شناسی فلسفی و اخلاقیات فعالیت می‌کرد. از او به عنوان بنیان‌گذار جامعه‌شناسی معرفت یاد می‌کنند

خلاصه کتاب فلسفه ماکس شلر

ماکس شلر در ۱۸۷۴/۸/۲۲ در شهر مونیخ به دنیا آمد. پدر او گو تلیب شلر Gottlish) (Scheler مالک ثروتی بود که از طبقه دلاوران باقی مانده بود. مادرش زوفی (Sophie (پیر و دین یهود بود و پدرش هم با این که در ابتدا پروتستان بود هنگام ازدواج با زوفی یهودی شـد کـه احتمالاً امید به سهیم شدن در ارثی که نصیب زوفی شده بود در تصمیم او بی تأثیر نبوده است. خود ماکس شلر هنگامی که به سن بلوغ رسید، از دین یهود خارج شد و به مذهب کاتولیک پیوست.

ماکس شلر هنگام تحصیل فلسفه در دانشگاه با آراء پیروا روان جدید کانت آشنا شد و تحت تأثیر آنها قرار گرفت و ارساله ر. دکتری و استادی خود را بر مبنای اندیشه نو کانتی نزد اویکن Rudolf) (Eucken تألیف کرد که به خاطر آثار فلسفی اش درباره زندگی جایزه نوبل را دریافت کرده بود. بدین تریب ماکس شلر قبل از آشنایی با هو سرل پایه ای محکم برای کارهای فلسفی آتی اش فراهم آورده ده بود. اما پس از مطالعه کتاب بررسی های منطقی به قلم هو سرل افکار خود را به مرور تغییر داد و به حلقه پدیده شناسی شاگردان تئودور لیپس Theodor) (Lipps در شهر مونیخ پیوست. ماکس شلر شیوه پدیده شناسی را در زمینه های گوناگون علمی و فلسفی به کار برد. به همین دلیل متفکران پدیده شناس برای او رتبه بالاتری نسبت به مبتکر پدیده شناسی ادموند هو سرل، قائل شدند (۱) ماکس شلر در شمار فیلسوفانی است که نه در یک جهت بلکه در جهات مختلف فلسفی اندیشید و آن را به رشته تحریر درآورد. ماکس شلر خود را به علوم مختلف مشغول داشته و نتایج آنها را مورد بررسی فلسفی قرار داده است. علوم مختلف تحت تأثیر آراء او به صورت جدیدی به موضوعات پرداختند. او در زمره بنیانگذاران جامعه شناسی دانش (Wissenssoziologie(و انسان شناسی فلسفی philosophische) (Antropologie قرار دارد.

او فلسفه اخلاق مضمونی را بنا نهاد و نیکلای هارتمن از او پیروی کرد و اخلاق مضمونی به همت آن دو در برابر فلسفه اخلاق صورى کانت قد برافراشت. دائماً به ذهن ماکس شلر افکار جدید خطور می کرد و او را در حین کار به خود جلب می نمود به طوری که آن کار را ناتمام گذاشته و به دنبال فکر جدید مسیر دیگری را طی می کرد؛ در نتیجه برخی از افکاری که او در قلمروهای گوناگون فلسفی به رشته تحریر در آورده سؤال برانگیزند. هنگامی که در صدد برآمد تا آراء گوناگون خود را کامل کرده و با هم سازگار نماید. در ۵۴ سالگی ی در اثر سکته جهان را ترک کرد. ماکس شلر در سال ۱۹۱۵ مقالات و ر رسالاتی را در دو جلد منتشر ساخت که در سال ۱۹۱۹ تحت عنوان درباره دگرگونی ارزش ها بار دیگر منتشر شد. او تحت تأثیر نیچه مقاله ای را با عنوان احساسات منفی در بنیاد اخلاق به رشته تحریر درآورد و مهارت خود را در کار تحلیل نقادانه و دقیق صور فعالیت های احساسی در اجتماع به اثبات رساند. مهمترین اثر فلسفی ماکس شلر بنیاد اخلاق صوری در مقابل اخلاق مضمونی کانت است.

او در سال های ۱۹۱۳ و ۱۹۱۶ آراء خود را در این زمینه در کتابی به نام صورتگرایی در اخلاق مضمونی منتشر ساخت و در این اثر نشان داد که ارزشهای اخلاقی دارای مضمونی هستند که خصلت پیشینی a) (priorie داشته و بدیهی می باشند. انسان هنگامی یک مضمون اخلاقی را در می یابد که احساسش را در جهت آن تنظیم کند؛ زیرا احساس اخلاقی جهت مند intentionales) Gefihl است و هر احساس اخلاقی در جهت یک ارزش اخلاقی قرار می گیرد. ماکس شلر مفهوم جهت مندی احساسی Golahl intentionales (را از برنتانو دریافت کرد. برنتانو می گوید که آگاهی همیشه در جهت امری قرار دارد. اگر کسی فقط بگوید: »میشناسم سخن بیهوده ای گفته است؛ زیرا باید بگوید که مثلا:ً حسن را می شناسم. همین طور اگر کی فقط بگوید: دوست دارم سخنی بی معنا گفته است؛ بلکه باید بگوید مثلا:ً سیب را دوست دارم. همچنین اگر کسی فقط بگوید: متنفرم بدون آن که بگوید از چه کسی یا چه چیزی، سخن بی معنا گفته است.

چون احساس همیشه در جهت امری قرار می گیرد. ماکس شلر جهت مندی احساس را در مورد ارزشهای اخلاقی در نظر گرفت و به کشف آنها پرداخت و به پژوهش منطق دل که پاسکال در مقابل منطق عقل قرار داده بود، مشغول شد. او دریافت که ارزش های اخلاقی دارای سلسله مراتب اند. پایین تر بن سطح نظام اخلاقی را ارزشهای احساسی مطبوع و نا مطبوع تشکیل می دهند. ارزشهای کریم و دنی سطح بالاتری را می سازند بر فراز آن سطح ارزشهای حق و ناحق زشت و زیبا و درست و نادرست قرار دارد. بالاترین سطح را ارزشهای مقدس و نامقدس تشکیل می دهند. ماکس شلر در سال ۱۸۹۹ دین یهودیت را ترک گفت و به مذهب کاتولیک که از زمان تحصیل به آن گرایش یافته بود، گروید.

او از آن پس خود را در خدمت آن مذهب قرار داد و در آن هنگام متفکری بسیار با نفوذ بود. وی در سال ۱۹۲۱ مجموعه مقالاتی را با عنوان درباره امر جاویدان در وجود انسان منتشر ساخت. در بین آن مقالات بزرگترین اثر وی درباره دین قرار داشت. عنوان آن چنین بود مسأله دین یا در باب تجدید دین، ماکس شلر سرشار از افکار نو و بدیع بود و هر بار چنان مجذوب فکر بکر خود میشد که کارهای قبلی را رها می کرد و پیگیر آن فکر نو می شد و مسیر جدیدی را می گشود. او هیچگاه وحدتی میان آراء گوناگونی که اندیشیده بود پدید نیاورد. وی در سال ۱۹۱۵ کتابی منتشر ساخت که موضوع آن با موضوعاتی که در سایر آثارش به تحریر در آورده بود، تفاوت داشت. نام آن کتاب خدای جنگ و جنگ آلمانی است. او در این کتاب نوشت که سرنوشت ایجاب می کند که انسانیت پس از انقراض نظام سرمایه داری دوباره احیا شود.