کتاب آتش نهفته

دانلود کتاب آتش نهفته نوشته نویسنده کاظم محمدی وایقانی pdf بدون سانسور

عنوان اثر: آتش نهفته

پدید آورنده: کاظم محمدی وایقانی

زبان نگارش: فارسی

سال نخستین انتشار: مرداد 1404

شمارگان صفحات : 411

معرفی کتاب آتش نهفته  

بایزید بسطامی از عارفان نامی اواخر قرن دوم و قرن سوم هجری است نام اصلی وی طیفور بن عیسی است.وی از مریدان امام جعفر بن محمد الصادق بوده و صد و بیست بزرگ دیگر را خدمت نموده است. مشایخ وی را به بزرگواری ستوده اند و در حق او سخنان بسیار رانده اند. بایزید بسطامی بیش از دیگران دارای شهرت و اهمیت بوده و رفتار و گفتارش در همهٔ مردان راه حق تأثیر کرده‌ است، به این جهت داستان‌ها و سخنان او بیش از هر صوفی و عارفی در کتب صوفیه و عرفا آمده‌ و مخصوصا در آثار منظوم عرفانی مانند آثار عطار و مثنوی مولوی بیشتر جلوه‌ گر است.

خلاصه کتاب آتش نهفته

به هر حال از معضلاتی که زندگانی شیخ را پوشانده است یکی همین تولد و مرگ و مدت عمر اوست. و این معضل برای خواننده نیز به طبع خواهد بودکه نمی داند کدام سند را اصل قرار دهد و نیز نمی داند کدام تاریخ را سال مطمئن برای تولد و مرگ وی مقرر نماید.

به این بی نظمی در بیان تاریخ عدم تقیید و بی توجهی مورخین را در خصوص این موارد باید افزود. تنها زندگانی شیخ ما نیست که دچار این ابهام است بلکه بسیاری از بزرگان دین و اکابر عرفا نیز در این مخدوش بودن تاریخها مشترک هستند. شاید در گذشته به واقع برای آنان که تاریخ می نوشتند و وقایع را ثبت می کردند دقت داشتن در ذکر سنوات تاریخی چندان مهم نبوده و بجای بیان سنین تاریخی بیشتر به مفهوم بیوگرافی و شرح زندگانی فرد مورد نظر توجه می کرده اند. اما به هر جهت، امروز محققان را دچار مشکل کرده است. بخصوص اگر محقق امروز بیشتر به جنبه های اسناد تاریخی توجه داشته باشد این حساسیت در او بروز می کند که بیشتر پیگیر این مقوله باشد. چه فقط در این صورت است که می توان به حیطه ی زندگانی فرد مورد نظر راه یافت و حیات او را به شکلی منطقی و صحیح بررسی و نظاره کرد.

کنجکاوی محقق امروز سهل انگاری مورخ دیروز را محکوم میکند و هرگز این خطا و گناه بزرگ را به او نخواهد بخشید چرا که اگر از یک زندگانی زمانها، اعم از تولد یا مرگ و یا مدت عمر و ایجاد حوادث را نادیده بگیریم بررسی تأثیرات تاریخی و روابط اجتماعی متقابل را ناچار باید کنار بگذاریم و نادیده بگیریم. و صد البته این برای محقق امری است محال و ناشدنی.
معلوم بودن زمان و مشخص بودن مدت عمر می تواند تاثیرپذیریها و تاثیر گذاریهای فرد را معین کند. تاثیر از معاصران بزرگ زمان و تاثیر گرفتن از نوع حکومت مستقر اینها مسائل مهمی است که متاسفانه در زندگانی شیخ به شکلی مبهم و پیچیده وجود دارد و بدین سان دست ما را در حکم کردن درباره ی این مسئله بسیار محدود و بسته می دارد. بجای قطعیت ناچاریم که عصای احتیاط به دست بگیریم و با حدسیات و احتمالات خود، گام به گام و آهسته،و با نهایت تامل حرکت کنیم.

آنچه که مسلم است اینه که امام صادق علیه السلام، در سال 79 یا 83 هجری متولد شده و در سال ۱۴۸ هجری وفات یافته است و بنابر نقل مشهور، هـم معاصر ابو منصور دوانیقی بوده است و هم بدست وی به واسطه ی سـم بـه شهادت رسیده است. . و این در حالی است که که بایزید در اوایل قرن سوم هجری در زمان حکومت معتصم خلیفه عباسی گذاره ی زندگی میکرده است. یعنی حدود سالهای ۲۱۸-۲۲۷ هجری.
اگر سال وفات شیخ را سال ۲۶۱ هجرت بدانیم، سن او به هنگام مرگ در ۸۰ سالگی خواهد بود و ولادت او نیز در سال ۱۸۰ هجری اتفاق افتاده است. بنابراین با در نظر گرفتن سال وفات امام جعفر صادق علیه السلام، حدود ۴۲ سال اختلاف وجود دارد. یعنی آن هنگام که بایزید متولد شده است قریب ۴۲ سال از وفات امام جعفر صادق امام ششم شیعیان می گذشته است. لذا ملاقات وی با آن حضرت نمی توانسته است حقیقت داشته باشد. و اگر ولادت شیخ را بناء بر قول دیگر سال ۱۶۰ هجری بدانیم باز هم حدود ۲۲ سال اختلاف زمانی وجود خواهد داشت. و
چنانچه بر اساس آنچه که صاحب خزینه الاصفیاء نقل کرده است سال تولد وی را در ۱۳۶ هجری بدانیم درست است که با این تاریخ شیخ ما حدود ۱۳ سال از زندگانی امام صادق علیه السلام را درک کرده است ولی این که شاگرد آن حضرت باشد، یا سفا و صاحب سر آن جناب منظور شود مقداری دور از واقع به نظر می آید. هر چند که اگر این قول آخری صادق باشد این که وی توانسته باشد به این مقام شاگردی رسیده و دریافت مفاهیم معنوی از آن حضرت کرده باشد چندان بعید نیست. چرا که از طرفی نبوغ افرادی اینچنین و ضوحی چون شمس دارد و از