کتاب نقیضه و نقیضه سازان

دانلود کتاب نقیضه و نقیضه‌سازان اثر مهدی اخوان ثالث به صورت فایل PDF قابل اجرا در اندروید و آیفون با ویرایش جدید و لینک مستقیم رایگان

در کتاب یاد شده که حاصل تجمیع دست نوشته‌های اخوان توسط ولی الله درودیان است، نظر و احساس اخوان درباره نقیضه و نقیضه سرایان به صراحت بیان شده است …

خلاصه کتاب نقیضه و نقیضه‌سازان

بنابر آنچه گذشت و هم می‌گذرد باید دانست که نقیضه؛ اسم و اصطلاح محتوی و غرض نوعی سخن منظوم و منثور است، نه اسم شکل و قالب قسمی شعر یا نثر یعنی نمی‌توان گفت فی‌المثل رباعی قصیده، مثنوی، قطعه، نقیضه و… بلکه باید گفت مثلاً مدح مرثيه غنا، روایت، تمثیل، حماسه، هجا، نقیضه و… و این نکته‌ای اصلی و مهم است زیرا که می‌بینیم و خواهیم دید که در همه اقسام سخن و قوالب و اشکال کلام نقیضه ممکن است نوشت و سرود و غالبا نوشته‌اند و سروده یعنی باید بر اسامی مقاصد و اغراض شعر و سخن این را هم بیفزاییم، زیرا نقیضه برای اغراضی است که بعضی مردم هنری و سخنور از دیر باز در همه زبان‌ها داشته‌اند و دارند. چنان که گذراندیم و

گذشت اشاره‌ای را به آنچه در ایام ارسطو -و پیش از او نیز – از این نوع سخن بوده است و یقیناً نقیضه در آن حد از ارزش بوده است که مردی چون ارسطو در فن شعر خود آن را در خور توجه و نقد و بررسی دانسته است یا افلاطون در آثار خود، گاه به آن پرداخته است، منتها در ادب فارسی با همه تداول و رواجی که نقیضه از قدیم تا امروز داشته و دارد تاکنون به حدود و نواحی و چند و چون آن توجهی نشده است و کسی به این شاخه و شعبه از ادب ما نپرداخته است و در قواعد و اسالیب و اقسام آن تحقیق نکرده حتی اسم و اصطلاح خاص آن هم ناشناخته مانده بود که اینک ما در صدد آنیم که پراکندگی‌های پیشین و مواریث این فن را نقد و بررسی و چند و چونش را پیدا و

ثبت کنیم. باری بازگردیم به همان جا که بودیم غزل سنائی و نقیضه سوزنی را برای آن غزل دیدیم. البته ما بعضی نقیضه‌های قویتر سوزنی را چون بسیار رکیک است نمی‌توانیم یعنی نمی‌خواهیم نقل کنیم طلبه این فن می‌توانند به خرابات و بیت‌اللطف دیوان او بگذرند و تماشا کنند. حتی بعضی ابیات همان نقیضه او را هم که از حیث هزل؛ قویتر و زیباتر بوده، به علت رکاکتی که داشت، رها کردیم. در این نمونه چنان که دیدیم سراینده صراحت ندارد که این نقیضه فلان غزل فلان کس است و نظایر این حال در نقائض سوزنی و دیگران بسیار است تا آنجا که به عنوان یک اصل می‌توان گفت که رسم غالب و بالنتيجه قانون همین است که صراحت و حتی اشاره به سرمشق و تضمین هم لازم قطعی نیست …